Theo người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước, việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp cần phải được mổ xẻ và phân tích nguyên nhân thì mới có giải pháp đúng.
Giải trình trước Quốc hội vào ngày làm việc đầu tiên của tháng 6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết về những việc như doanh nghiệp khó tiếp cận vốn tín dụng và xử lý các ngân hàng, tổ chức tín dụng yếu kém.
Theo Thống đốc, việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp cần phải được mổ xẻ và phân tích nguyên nhân thì mới có giải pháp đúng.
“Thứ nhất là về cơ chế, chính sách cho vay thì vẫn giữ nguyên, không có gì thay đổi. Năm 2022 thì tăng trưởng tín dụng là 14,16% nhưng 5 tháng đầu năm của 2023 chỉ tăng khoảng 3%, cũng không thể nói rằng đây là do chính sách vì không có gì thay đổi.
Còn về phía các tổ chức tín dụng thì những tháng đầu năm dư địa về room tín dụng rất thoải mái, không bị chậm và thanh khoản hệ thống thì được NHNN duy trì rất dư thừa và không có lý do gì để các tổ chức tín dụng huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền mà khi doanh nghiệp đủ điều kiện vay vốn lại không cho vay”, Thống đốc nhấn mạnh.
Về phía doanh nghiệp, Thống đốc cho rằng, với các doanh nghiệp không có đầu ra, không có đơn hàng thì giải pháp là phải tháo gỡ khó khăn đầu ra.
“Vừa rồi Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo quyết liệt để xúc tiến thương mại, tuy nhiên việc này cũng cần phải có thời gian cho nên doanh nghiệp cũng như các cơ quan cũng cần hướng đến để khai thác thị trường nội địa với 100 triệu dân để thay thế cho sự suy giảm của cầu nước ngoài”, Thống đốc đề xuất.
Với nhóm doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang rất khó khăn sau đại dịch COVID-19, không đủ điều kiện vay vốn, Thống đốc cho rằng cần có các giải pháp để cải thiện điều kiện vay vốn, có thể thông qua các chính sách như là bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, v.v..
Đối với thị trường bất động sản, Thống đốc cho rằng 70% là khó khăn về pháp lý, cho nên giải pháp bây giờ là phải tập trung vào tháo gỡ những vướng mắc về mặt pháp lý, cộng với các doanh nghiệp cần phải rà soát để điều chỉnh giá bất động sản, có như vậy mới kích thích tín dụng cho cả doanh nghiệp xây dựng bất động sản cũng như là người mua nhà.
Về phía NHNN, trong những tháng đầu năm đã điều hành để duy trì thanh khoản dồi dào, điều chỉnh giảm lãi suất điều hành, ban hành thông tư để cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải rà soát để giảm thủ tục hành chính; cho vay căn cứ trên cơ sở phương án khả thi và có khả năng trả nợ và cũng không nhất thiết phải có tài sản đảm bảo.
Về triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%, Thống đốc cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành dành nhiều thời gian để triển khai gói này, tuy nhiên kết quả vẫn thấp. Nguyên nhân là do tâm lý e ngại của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng thì khó có thể đánh giá như thế nào là có khả năng phục hồi.
Trước tình hình đó Chính phủ cũng đã trình Quốc hội cho chuyển nguồn này, khoảng 24.000 tỷ đồng cho giảm thuế VAT và hiện nay NHNN cũng đang trình Chính phủ để kiến nghị Quốc hội sửa đổi Nghị quyết 43, bỏ cụm từ “có khả năng phục hồi” để tiếp tục triển khai.
Về gói 120.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất là gói tín dụng do 4 ngân hàng thương mại nhà nước tự nguyện tham gia để thực hiện mục tiêu 1 triệu căn hộ cho công nhân cũng như người có thu nhập thấp, đây là chương trình đến năm 2030 chứ không phải là chương trình chỉ giải quyết trong năm 2022.
Nguồn vốn do chính các ngân hàng huy động và lãi suất thì giảm từ 1,5% đến 2% do chính từ nguồn lực tài chính của các ngân hàng thương mại.
“Điều này thể hiện sự tự nguyện và tinh thần trách nhiệm của 4 ngân hàng thương mại này. NHNN chỉ hướng dẫn về lãi suất áp dụng trong thời gian ưu đãi để triển khai thống nhất và hiện nay Bộ Xây dựng cũng đã có các hướng dẫn và ủy quyền cho các địa phương công bố danh mục dự án”, Thống đốc cho biết.
Người đứng đầu NHNN nhấn mạnh, nhu cầu về nhà ở xã hội và nhà ở công nhân là cao nhưng nhu cầu vay lại là một vấn đề, bởi vì quyết định vay để mua một căn hộ phải là do người dân, gói này sẽ được triển khai trong thời gian tới. Đặc biệt là trong Luật Nhà ở trình Quốc hội trong kỳ này đã có một điểm là cho phép các doanh nghiệp mua nhà để có thể bố trí nhà ở cho công nhân, đây cũng là một điểm rất tích cực để gói này được tăng dư nợ giải ngân.
Đối với các ý kiến về vấn đề tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, Thống đốc NHNN thừa nhận đây là một việc tồn đọng và rất khó xử lý.
“Tái cơ cấu một ngân hàng yếu kém trong điều kiện bình thường đã rất khó rồi, mà trong điều kiện khó khăn như thế này lại càng khó hơn”, Thống đốc nói.
Thực tế, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ rất quyết liệt yêu cầu phải tiến hành các giải pháp để tái cơ cấu. Cho đến nay, các ngân hàng yếu kém đã trình xin chủ trương cấp có thẩm quyền và NHNN cũng như các bộ, các ngành dưới sự chỉ đạo của Chính phủ đang thực hiện rất quyết liệt các bước để trước khi phê duyệt đề án chi tiết theo đúng chủ trương của cấp có thẩm quyền và theo đúng quy định của pháp luật.